ผู้เขียน | ปิลันธน์ ไทยสรวง |
ชื่อวิทยานิพนธ์ | การศึกษาภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีชายฝั่งทะเลในภาคใต้ก่อนพุทธศตวรรษที่ 16 ของประเทศไทย |
มหาวิทยาลัย | ศิลปากร |
คณะ | โบราณคดี |
สาขาวิชา | โบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ |
ระดับการศึกษา | ปริญญาโท |
ปี | 2552 (2009) |
จำนวนหน้า | 330 |
ภาษา | ภาษาไทย |
ที่มา | ลิงก์ที่มา |
บทคัดย่อภาษาไทย
บทคัดย่อภาษาอังกฤษ
กิตติกรรมประกาศ
สารบัญตาราง
สารบัญแผนภูมิ
สารบัญภาพ
บทที่ 1 บทนำ
- ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
- ความมุ่งหมายในการวิจัยและวัตถุประสงค์ของการศึกษา
- ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
- สมมุติฐานในการวิจัย
- ขอบเขตของการศึกษา
- วิธีการศึกษา
บทที่ 2 บทบาทของภาชนะดินเผาในงานโบราณคดีและประวัติการศึกษาภาชนะดินเผาในภาคใต้ของประเทศไทยโดยสังเขป
- บทบาทของภาชนะดินเผาในงานโบราณคดี
- ประวัติการศึกษาภาชนะดินเผาในภาคใต้ของประเทศไทยโดยสังเขป
บทที่ 3 แหล่งโบราณคดีภูเขาทองกับหลักฐานทางโบราณคดีและแหล่งโบราณคดีใกล้เคียง
- ที่ตั้งและสภาพทั่วไปของแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- สภาพที่ตั้งของแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- การดำเนินงานทางโบราณคดีที่ผ่านมา
- การดำเนินงานขุดค้นทางโบราณคดีปี 2548
- หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2548
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2548
- หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2548
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2548
- การดำเนินงานขุดค้นทางโบราณคดีปี 2549
- หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2549
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2549
- หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2549
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2549
- โบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้น ทั้งสี่หลุม
- โบราณวัตถุที่ได้จากการสำรวจ
- แหล่งโบราณคดีใกล้เคียงแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
บทที่ 4 การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- วิธีการศึกษาและวิเคราะห์ภาชนะดินเผา
- ขั้นตอนการศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- ลักษณะทั่วไปและการเรียกชื่อของภาชนะดินเผา
- การศึกษาภาชนะดินเผาที่ได้จากการขุดค้นทางโบราณคดีในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2548
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2548
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2549
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2549
- สรุปผลการศึกษารูปแบบภาชนะดินเผา
- การศึกษาเนื้อดินภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
บทที่ 5 การวิเคราะห์เปรียบเทียบภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทองกับแหล่งโบราณคดีเขาสามแก้ว แหล่งโบราณคดีคลองท่อมและแหล่งโบราณคดีอื่นๆที่สำคัญ
- การกำหนดอายุของแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
บทที่ 6 บทสรุป
บรรณานุกรม
ประวัติผู้วิจัย
บทคัดย่อภาษาไทย
บทคัดย่อภาษาอังกฤษ
กิตติกรรมประกาศ
สารบัญตาราง
สารบัญแผนภูมิ
สารบัญภาพ
บทที่ 1 บทนำ
- ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
- ความมุ่งหมายในการวิจัยและวัตถุประสงค์ของการศึกษา
- ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
- สมมุติฐานในการวิจัย
- ขอบเขตของการศึกษา
- วิธีการศึกษา
บทที่ 2 บทบาทของภาชนะดินเผาในงานโบราณคดีและประวัติการศึกษาภาชนะดินเผาในภาคใต้ของประเทศไทยโดยสังเขป
- บทบาทของภาชนะดินเผาในงานโบราณคดี
- ประวัติการศึกษาภาชนะดินเผาในภาคใต้ของประเทศไทยโดยสังเขป
บทที่ 3 แหล่งโบราณคดีภูเขาทองกับหลักฐานทางโบราณคดีและแหล่งโบราณคดีใกล้เคียง
- ที่ตั้งและสภาพทั่วไปของแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- สภาพที่ตั้งของแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- การดำเนินงานทางโบราณคดีที่ผ่านมา
- การดำเนินงานขุดค้นทางโบราณคดีปี 2548
- หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2548
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2548
- หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2548
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2548
- การดำเนินงานขุดค้นทางโบราณคดีปี 2549
- หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2549
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2549
- หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2549
- เศษภาชนะดินเผาหลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2549
- โบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้น ทั้งสี่หลุม
- โบราณวัตถุที่ได้จากการสำรวจ
- แหล่งโบราณคดีใกล้เคียงแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
บทที่ 4 การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- วิธีการศึกษาและวิเคราะห์ภาชนะดินเผา
- ขั้นตอนการศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- ลักษณะทั่วไปและการเรียกชื่อของภาชนะดินเผา
- การศึกษาภาชนะดินเผาที่ได้จากการขุดค้นทางโบราณคดีในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2548
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2548
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 1 ปี 2549
- การศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง หลุมขุดค้นที่ 2 ปี 2549
- สรุปผลการศึกษารูปแบบภาชนะดินเผา
- การศึกษาเนื้อดินภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
บทที่ 5 การวิเคราะห์เปรียบเทียบภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทองกับแหล่งโบราณคดีเขาสามแก้ว แหล่งโบราณคดีคลองท่อมและแหล่งโบราณคดีอื่นๆที่สำคัญ
- การกำหนดอายุของแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง
บทที่ 6 บทสรุป
บรรณานุกรม
ประวัติผู้วิจัย
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีชายฝั่งทะเลในภาคใต้ก่อนพุทธศตวรรษที่ 16 ของประเทศไทย โดยเน้นศึกษารูปแบบ ลวดลาย และเนื้อดินของภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง จังหวัดระนอง จากนั้นนำผลสรุปที่ได้จากการศึกษามาเปรียบเทียบกับแหล่งโบราณคดีร่วมสมัยในคาบสมุทรประเทศไทย เช่น แหล่งโบราณคดีเขาสามแก้ว จังหวัดชุมพร แหล่งโบราณคดีคลองท่อม จังหวัดกระบี่ และเปรียบเทียบกับแหล่งโบราณคดีในประเทศใกล้เคียงเพื่อดูความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกคาบสมุทรของประเทศไทย
ผลการศึกษาภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทองทั้งได้จากการขุดค้นและสำรวจทางโบราณคดี พบว่าภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีภูเขาทองแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ภาชนะดินเผากลุ่มพื้นเมือง และกลุ่มรูปแบบต่างชาติ
ภาชนะดินเผากลุ่มพื้นเมืองในแหล่งโบราณคดีภูเขาทองเป็นภาชนะดินเผาเนื้อหยาบที่ผลิตใช้เองในชุมชนมีเทคนิคการทำและรูปแบบภาชนะไม่ซับซ้อน รูปทรงที่พบได้แก่ โอ่ง หม้อ ไห จานและชาม มีการตกแต่งแบบง่าย ๆ โดยใช้วัตถุดิบรอบตัวอย่างเช่น เครื่องจักสาน ไม้ เป็นต้น ลวดลายการตกแต่งที่พบได้แก่ ลายเสื่อทาบ ลายเครื่องจักสาน ลายรวงผึ้ง ลายขุด ลายขูดขีด และลายไม้ลาย เป็นต้น ส่วนภาชนะดินเผาต่างชาติที่พบในแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง ได้แก่ ภาชนะดินเผาอินเดีย และภาชนะดินเผาเปอร์เซีย (บาสราแวร์)
จากการศึกษาภาชนะดินเผาในครั้งนี้อาจจะกล่าวได้ว่าแหล่งโบราณคดีภูเขาทองเป็นชุมชนโบราณที่มีการตั้งถิ่นฐานในช่วงแรกเริ่มประวัติศาสตร์ซึ่งมีการอยู่อาศัย 2 ช่วง คือ ราวพุทธศตวรรษที่ 5-7 และในราวพุทธศตวรรษที่ 13-14 ก่อนจะลดบทบาทและร้างการอยู่อาศัยในที่สุด
เมื่อศึกษาภาชนะดินเผาร่วมกับหลักฐานต่าง ๆ อาจกล่าวได้ว่าแหล่งโบราณคดีภูเขาทองเป็นแหล่งเมืองท่าสำคัญบริเวณคาบสมุทรของประเทศไทยในช่วงยุคการค้าอินโด – โรมัน ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 5-9 โดยมีการติดต่อสัมพันธ์ระหว่างชุมชนในคาบสมุทรและชุมชนต่างชาติ