บทที่ 1 บทนำ

บทที่ 2 สภาพโดยทั่วไป

บทที่ 3 การศึกษารูปแบบภาชนะดินเผาของคูบัว

บทที่ 4 การวิเคราะห์และเปรียบเทียบ

บทที่ 5 บทสรุป

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ได้ทำการวิเคราะห์ภาชนะดินเผาจากแหล่งขุดค้นคูบัว อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี คูบัวเป็นเมืองโบราณสมัยทวารวดี ระหว่างพุทธศตวรรษที่ 11-16 จุดประสงค์ของการวิจัยนั้น เพื่อที่จะศึกษารูปแบบ ส่วนประกอบทางโครงสร้าง และเทคโนโลยีของภาชนะดินเผาในหลายรูปแบบต่าง ๆ กับของภาชนะดินเผาสมัยทวารวดีในบริเวณนี้ แหล่งขุดค้น 2 แห่งที่คูบัว ได้ทำการขุดค้นโดยนักศึกษาคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ในปี พ.ศ. 2524-2525 จากผลของการขุดค้นทางโบราณคดีในเมืองโบราณนี้ทำให้เราได้ตั้งสมมุติฐานเกี่ยวกับการตั้งภูมิลำเนา วิถีชีวิต และสังคมของพลเมืองซึ่งอาศัยอยู่ที่คูบัว จากการขุดค้นในปี พ.ศ. 2524 และ 2525 เศษภาชนะดินเผาที่พบนั้นส่วนใหญ่แล้วจะอยู่ในสภาพไม่สมบูรณ์ หรือรูปแบบที่ชัดเจน การศึกษาจึงใช้ผลสรุปของรูปแบบภาชนะดินเผา ได้ส่งตัวอย่างภาชนะดินเผาของหลุม N.W.27-342 และ N.W.27-343 ไปวิเคราะห์หาองค์ประกอบทางเคมีที่ศูนย์วิจัยภาชนะดินเผา กระทรวงวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ในการวิจัยนี้ ผลการวิเคราะห์เศษภาชนะดินเผาทางเคมี ทำให้ทราบถึงรูปแบบของคูบัว รูปแบบพาชนะดินเผาที่พบไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบ จากการวิเคราะห์หาอายุหอยแครงของหลุม N.E. 8-33 และหลุม N.E. 8-34 ได้ให้ข้อกระจ่างชัดว่า เมืองคูบัวได้มีผู้คนเข้ามาอยู่อาศัยแล้วเมื่อ 1,000 – 1,400 ปีล่วงมาแล้ว และมีความเจริญทางเทคโนโลยีสูง ประชาชนได้ปั้นภาชนะด้วยมือ ช่างปั้นได้ใช้เทคนิคหลายแบบตกแต่งภาชนะ เช่น การขดดิน การใช้แป้นหมุน เป็นต้น จากการศึกษาภาชนะทำให้ทราบซึ่ง ชีวิตสังคมว่าประชาชนคูบัวได้ใช้ภาชนะดินเผานี้ในชีวิตประจำวันในโอกาสต่าง ๆ กัน หรือในพิธีทางศาสนา รูปแบบภาชนะบางแบบคล้ายกับพบที่บ้านคูเมือง จังหวัดสิงห์บุรี หรือที่จังหวัดนครปฐม ซึ่งมีอายุอยู่ในสมัยทวารวดี