จามปาเป็นรัฐโบราณบริเวณตอนกลางและตอนใต้ของประเทศเวียดนามในปัจจุบัน มีอายุมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 8 จนถึงพุทธศตวรรษที่ 21 ด้วยสภาพภูมิประเทศเป็นพื้นที่ชายฝั่งใกล้กับดินแดนจีนตอนใต้กับมีทรัพยากรที่สำคัญส่งผลให้จามปาเป็นหนึ่งในเมืองท่าสำคัญ มีการติดต่อกับกลุ่มรัฐโบราณในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หลายพื้นที่ หนึ่งในนั้นคือรัฐโบราณในประเทศไทย ได้แก่ ทวารวดีตอนกลาง ศรีวิชัยทางตอนใต้ ตลอดจนพื้นที่ทวารวดีภาคอีสานที่มีหลักฐานด้านศิลปกรรมเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของสองพื้นที่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 14 – 15 ทั้งรูปแบบโบราณวัตถุและโบราณสถาน เช่น ภาพแกะสลักบนพระธาตุพนม ประติมากรรมสิงห์ และใบเสมา ศิลปกรรมที่เกิดขึ้นช่วยให้มองเห็นมิติความสัมพันธ์ระหว่างจามปาและทวารวดีภาคอีสานในแง่มุมที่หลากหลายกว่าความสัมพันธ์ทางเชิงช่าง แต่ยังสะท้อนความสัมพันธ์ทางการเมืองและพุทธศาสนามหายาน บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอมุมมองการตีความความสัมพันธ์ระหว่างจามปาและทวารวดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือช่วงพุทธศตวรรษที่ 14 – 15 ในมิติทางการเมืองและศาสนา ผ่านการวิเคราะห์การกระจายตัวของหลักฐานและรูปแบบศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง

หลักฐานด้านศิลปกรรมเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของสองพื้นที่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 14 – 15 ทั้งรูปแบบโบราณวัตถุและโบราณสถาน เช่น ภาพแกะสลักบนพระธาตุพนม ประติมากรรมสิงห์ และใบเสมา