ชื่อผู้แต่ง | เนื้ออ่อน ขรัวทองเขียว |
วารสาร/นิตยสาร | ดำรงวิชาการ |
เดือน | มกราคม-มิถุนายน |
ปี | 2558 |
ปีที่ | 41 |
ฉบับที่ | 1 |
หน้าที่ | 125-148 |
ภาษา | ไทย |
พระอุมาเป็นพระชายาของพระศิวะ เทพเจ้าที่ได้รับความเคารพสูงสุดในศาสนาฮินดูลัทธิไศวะนิกาย ในอินเดียความเชื่อเกี่ยวกับพระอุมามีพื้นฐานมาจากการบูชาพระแม่แห่งความอุดมสมบูรณ์ ในสมัยพระเวท เทพและเทวีต่างๆ ซึ่งเป็นตัวแทนปรากฏการณ์ธรรมชาติได้รับการพัฒนาให้มีคุณสมบัติซับซ้อนมากขึ้นและมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ตั้งแต่สมัยคุปตะเป็นต้นมาพระอุมาหรือนางปารวตีได้รวมคุณสมบัติของเทวีท้องถิ่นไว้ที่พระองค์และได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นชายาหรือศักติของพระศิวะโดยพระนางคือต้นเค้าหรือแหล่งเสริมอำนาจที่สำคัญของพระศิวะ ในดินแดนไทยพบประติมากรรมพระอุมาทั้งแกะสลักจากศิลาและหล่อด้วยโลหะอายุราวพุทธศตวรรษที่ 12 – 18 มีลักษณะร่วมแบบศิลปะเขมรมากกว่าศิลปะอินเดีย ประติมานวิทยาที่เด่นชัดของพระอุมาในดินแดนไทยกับพระอุมาในเขมรที่ต่างไปจากอินเดียคือ พระอุมาไม่ทรงอาวุธของพระศิวะแต่มักทรงสังข์ในพระหัตถ์ซ้ายบนและทรงจักรในพระหัตถ์ขวาบน ซึ่งทั้งสังข์และจักรเป็นอาวุธของพระนารายณ์
พระอุมาเป็นพระชายาของพระศิวะ เทพเจ้าที่ได้รับความเคารพสูงสุดในศาสนาฮินดูลัทธิไศวะนิกาย ในอินเดียความเชื่อเกี่ยวกับพระอุมามีพื้นฐานมาจากการบูชาพระแม่แห่งความอุดมสมบูรณ์ ในสมัยพระเวท เทพและเทวีต่างๆ ซึ่งเป็นตัวแทนปรากฏการณ์ธรรมชาติได้รับการพัฒนาให้มีคุณสมบัติซับซ้อนมากขึ้นและมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ตั้งแต่สมัยคุปตะเป็นต้นมาพระอุมาหรือนางปารวตีได้รวมคุณสมบัติของเทวีท้องถิ่นไว้ที่พระองค์และได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นชายาหรือศักติของพระศิวะโดยพระนางคือต้นเค้าหรือแหล่งเสริมอำนาจที่สำคัญของพระศิวะ ในดินแดนไทยพบประติมากรรมพระอุมาทั้งแกะสลักจากศิลาและหล่อด้วยโลหะอายุราวพุทธศตวรรษที่ 12 – 18 มีลักษณะร่วมแบบศิลปะเขมรมากกว่าศิลปะอินเดีย ประติมานวิทยาที่เด่นชัดของพระอุมาในดินแดนไทยกับพระอุมาในเขมรที่ต่างไปจากอินเดียคือ พระอุมาไม่ทรงอาวุธของพระศิวะแต่มักทรงสังข์ในพระหัตถ์ซ้ายบนและทรงจักรในพระหัตถ์ขวาบน ซึ่งทั้งสังข์และจักรเป็นอาวุธของพระนารายณ์