เมืองโบราณศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ปรากฏพัฒนาการทางวัฒนธรรมต่อเนื่องมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย กระทั่งพัฒนาเป็นศูนย์กลางสำคัญของลุ่มแม่น้ำป่าสัก ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 12-18 ภายใต้วัฒนธรรมทวารวดีและเขมรโบราณ อย่างไรก็ตามองค์ความรู้ในปัจจุบันล้วนได้จากการศึกษาโบราณวัตถุสถานในพื้นที่เมืองในและบริเวณรอบเมืองเท่านั้น ในขณะที่พื้นที่เมืองนอกยังคงขาดข้อมูลทางวิชาการอยู่มากการขุดค้นบริเวณเมืองนอกที่เมืองศรีเทพ ครั้งล่าสุดในปี พ.ศ. 2561 มีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดอายุสมัยและอธิบายลักษณะการใช้พื้นที่บริเวณเมืองนอกให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ผลการขุดค้นแสดงให้เห็นว่าเมืองนอกปรากฏกิจกรรมการอยู่อาศัยและโลหกรรม ซึ่งมีการใช้พื้นที่ระยะแรกในช่วงประมาณพุทธศตวรรษที่ 11-12 และต่อเนื่องเข้าสู่พุทธศตวรรษที่ 13-14 เป็นอย่างน้อยหรือร่วมสมัยทวารวดี นอกจากนี้ยังมีข้อสังเกตว่าเมืองนอกขยายพื้นที่ออกมาจากเมืองในที่มีอายุเก่าแก่กว่าตั้งแต่สมัยทวารวดีตอนต้น ซึ่งเป็นช่วงที่เมืองศรีเทพเกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมและวัฒนธรรมจากการปรากฏขึ้นของระบบกษัตริย์และศาสนา และยังมีข้อบ่งชี้ว่าเมืองนอกเป็นพื้นที่สำหรับกิจกรรมทางศาสนาและเกษตรกรรม ในขณะที่เมืองในยังคงเป็นพื้นที่อยู่อาศัย และมีการแบ่งแผนผังของเมืองเป็นสัดส่วนด้วยการขุดคูน้ำคันดินขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่ 13-15