การศึกษาทางโบราณคดีเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในปัจจุบันชี้ให้เห็นว่า รูปแบบการเมืองรวมศูนย์ในลักษณะของรัฐแรกเริ่มเริ่มปรากฎขึ้นในช่วง 500 ปี จนถึง 400 ปีก่อนคริสตกาล อย่างไรก็ตาม ความเข้าใจเกี่ยวกับพื้นที่อื่น ๆ ที่นอกเหนือจากพื้นที่เมืองนั้นยังมีจำกัด ในบทความนี้แสดงให้เห็นถึงผลลัพท์จากการศึกษาพื้นที่ ‘คอคอดกระ’ พื้นที่ช่องแคบระหว่างอ่าวแบงกอล และทะเลจีนใต้ซึ้งตั้งอยู่ในบริเวณพื้นที่คาบสมุทรไทย-มาเลเซีย โดยการศึกษาที่ผ่านมานั้นให้เหตุผลว่าการเกิดขึ้นของเส้นทางการค้าระหว่างรัฐนั้นในพื้นที่นี้เกิดขึ้นพร้อมกับความเชี่ยวชาญทางเศรษฐกิจ ความแตกต่างทางวัฒนธรรม และเครือข่ายทางไกล ในขณะเดียวกัน ท่ามกลางการกำเนิดขึ้นของรัฐก็กำเนิดกลุ่มคนชายขอบที่กลายเป็น ‘ชนเผ่าเร่ร่อนทางทะเล’ ด้วย ดังที่ปรากฎตามหลักฐานเอกสารประวัติศาสตร์ และข้อมูลชาติพันธุ์ ให้ข้อมูลว่ากลุ่มชนเร่ร่อนทางทะเลนี้มีอิทธิพลทั้งทางเศรษฐกิจ และการเมืองในสมรภูมิการค้าทางทะเลอยู่ไม่น้อย งานศึกษาชิ้นนี้จึงเป็นการเปิดมุมมอง และรื้อสร้างเรื่องราวประวัติศาสตร์ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นด้วยการเสริมเรื่องราวของกลุ่มชนชายขอบผ่านหลักฐานทางโบราณคดี

-ภาชนะดินเผา

- ภาชนะดินเผาที่ผลิตโดยชนพื้นเมืองไทย

- ภาชนะดินเผานำเข้า เช่น Sa Huynh-Kalanay, อินเดีย, ภาชนะดินเผาสมัยฮั่น

- ลูกปัดหินอาร์เกต, คาร์เนเลี่ยน

- ลูกปัดแก้ว