|
|
|
|---|
| ชื่อผู้แต่ง | นิพัชธ์ แย้มเดช |
| วารสาร/นิตยสาร | ดำรงวิชาการ |
| เดือน | กรกฎาคม-ธันวาคม |
| ปี | 2562 |
| ปีที่ | 18 |
| ฉบับที่ | 2 |
| หน้าที่ | 131-162 |
| ภาษา | ไทย |
| หัวเรื่อง | ฉันท์, จารึก, พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 |
| หมายเหตุ | <p>ผู้เขียนชี้ให้เห็นว่า จารึกภาษาสันสกฤตของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 นิยมจารึกด้วย คำประพันธ์ประเภท “ร้อยกรอง” โดยกวีใช้ฉันท์ (chandas) หลายรูปแบบ</p> |
บทความนี้ผู้วิจัยมุ่งศึกษาฉันท์ในจารึกภาษาสันสกฤตของพระเจ้าชัย วรมันที่ 7 ได้แก่ จารึกปราสาทตาพรหม จารึกปราสาทพระขรรค์ จารึก ปราสาทพิมานอากาศ และจารึกปราสาทจรุง โดยนำกรอบคิดฉันทศาสตร์ ของเกษเมนทร์ กวีและนักวรรณคดีสันสกฤตในคริสต์ศตวรรษที่ 11 มาเป็น แนวทางวิจารณ์ลีลาและความเหมาะสมของฉันท์
ผลการศึกษาพบว่า ฉันท์ในจารึกมีทั้งหมด 10 รูปแบบ เรียงลำดับจากฉันท์ ที่มีพยางค์น้อยจนถึงฉันท์ที่มีพยางค์มาก ประกอบด้วย (1) อนุษฎภ (2) อุปชาติ (3) อินทรวัชรา (4) อุเปนทรวัชรา (5) วัมศัสถา (6) วสันตติลกา (7) มาลินี (8) มันทากรานตา (9) ศารทูลวิกรีฑิต (10) อารยา ฉันท์ส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มฉันท์ ว ฤตตะ ยกเว้นอารยาที่อยู่ในกลุ่มฉันท์ชาติ โดยภาพรวมของฉันท์จำแนกออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ฉันท์ที่สามารถอ่านได้ชัดเจน เนื้อความครบถ้วนสมบูรณ์ และฉันท์ที่ ไม่สามารถอ่านได้ชัดเจน เนื้อหาไม่สมบูรณ์ ฉันท์แต่ละรูปแบบสะท้อนให้เห็นว่า กวีสร้างสรรค์รูปแบบฉันท์เหมาะสมกับลีลาและการแสดงอารมณ์หรือรสวรรณคดี สอดคล้องกับข้อสังเกตของเกษเมนทร์ ความงดงามของฉันท์จึงส่งเสริมให้จารึก กอปรด้วยความงาม และสื่อเนื้อความตามจุดประสงค์ของกวี
จารึกภาษาสันสกฤตที่ปรากฏบริเวณศาสนสถานที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 โปรดให้สร้างหรือบูรณะขึ้น เห็นได้จากจารึกปราสาทตาพรหม จารึก ปราสาทพระขรรค์ ปราสาทพิมานอากาศ เป็นต้น
ผู้เขียนชี้ให้เห็นว่า จารึกภาษาสันสกฤตของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 นิยมจารึกด้วย คำประพันธ์ประเภท “ร้อยกรอง” โดยกวีใช้ฉันท์ (chandas) หลายรูปแบบ
บทความนี้ผู้วิจัยมุ่งศึกษาฉันท์ในจารึกภาษาสันสกฤตของพระเจ้าชัย วรมันที่ 7 ได้แก่ จารึกปราสาทตาพรหม จารึกปราสาทพระขรรค์ จารึก ปราสาทพิมานอากาศ และจารึกปราสาทจรุง โดยนำกรอบคิดฉันทศาสตร์ ของเกษเมนทร์ กวีและนักวรรณคดีสันสกฤตในคริสต์ศตวรรษที่ 11 มาเป็น แนวทางวิจารณ์ลีลาและความเหมาะสมของฉันท์
ผลการศึกษาพบว่า ฉันท์ในจารึกมีทั้งหมด 10 รูปแบบ เรียงลำดับจากฉันท์ ที่มีพยางค์น้อยจนถึงฉันท์ที่มีพยางค์มาก ประกอบด้วย (1) อนุษฎภ (2) อุปชาติ (3) อินทรวัชรา (4) อุเปนทรวัชรา (5) วัมศัสถา (6) วสันตติลกา (7) มาลินี (8) มันทากรานตา (9) ศารทูลวิกรีฑิต (10) อารยา ฉันท์ส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มฉันท์ ว ฤตตะ ยกเว้นอารยาที่อยู่ในกลุ่มฉันท์ชาติ โดยภาพรวมของฉันท์จำแนกออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ฉันท์ที่สามารถอ่านได้ชัดเจน เนื้อความครบถ้วนสมบูรณ์ และฉันท์ที่ ไม่สามารถอ่านได้ชัดเจน เนื้อหาไม่สมบูรณ์ ฉันท์แต่ละรูปแบบสะท้อนให้เห็นว่า กวีสร้างสรรค์รูปแบบฉันท์เหมาะสมกับลีลาและการแสดงอารมณ์หรือรสวรรณคดี สอดคล้องกับข้อสังเกตของเกษเมนทร์ ความงดงามของฉันท์จึงส่งเสริมให้จารึก กอปรด้วยความงาม และสื่อเนื้อความตามจุดประสงค์ของกวี
จารึกภาษาสันสกฤตที่ปรากฏบริเวณศาสนสถานที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 โปรดให้สร้างหรือบูรณะขึ้น เห็นได้จากจารึกปราสาทตาพรหม จารึก ปราสาทพระขรรค์ ปราสาทพิมานอากาศ เป็นต้น
Google Translate