ในปีพุทธศักราช 2558 นี้ กลุ่มประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะเข้าร่วมการเป็น ‘ประชาคมอาเซียน’ (ASEAN: The Association of South East Asian Nations) โดยมีจุดมุ่งหมายที่จะสร้างความเข้มแข็ง ด้านการเมืองและความมั่นคงด้านเศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรมของภูมิภาค เพื่อสร้างอำนาจการต่อรองในเวทีระดับโลก และจากกำหนดที่กำลังเคลื่อนเข้ามาทุกขณะนี้ ทำให้มีการตื่นตัวกันอย่างมากแทบทุกแวดวงในประเทศไทย อย่างเช่นวงวิชาการในรั้วมหาวิทยาลัย มีนโยบายกระตุ้นให้มีการร่วมมือทางวิชาการกับ มหาวิทยาลัยในประเทศเพื่อนบ้าน อีกทั้งสนับสนุนให้ เกิดโครงการวิจัยที่จะเป็นการเปิดพรมแดนเพื่อทำความเข้าใจกับสังคมวัฒนธรรมของประเทศในภูมิภาคเดียวกัน ให้ลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น และนี่ก็จะเป็นความหวังสำหรับวงวิชาการอย่างโบราณคดี ที่ว่าโครงการความร่วมมือทางวิชาการและการแลกเปลี่ยนความรู้จะได้รับการ สนับสนุนมากยิ่งขึ้น แล้วมายาคติที่เกิดจากเส้นเขตแดน ที่กำหนดโดยความเป็นรัฐชาติในสมัยปัจจุบันก็จะได้ ลดน้อยลงไปจนกระทั่งมลายหายไปในที่สุด แต่ก่อนที่จะวาดหวังไปไกลกว่านี้และก่อนที่ประเทศไทยจะเข้าร่วม กับประชาคมอาเซียนในอีก 3 ปีข้างหน้า คำถามก็คือ การศึกษาประวัติศาสตร์โบราณคดีของไทยพร้อมหรือ ยังที่จะก้าวเข้าสู่โลกของการศึกษาแบบไร้พรมแดนและไร้อคติ และยอมรับว่าแนวความคิดและการแปลความมี ความหลากหลายซึ่งมาจากมุมมองที่แตกต่างกัน

       เมื่อกล่าวถึงอาเซียน ผู้เขียนนึกถึงคำ ถามเกี่ยวกับ ‘สุวรรณภูมิ’ ที่มาจากข้อสงสัยของนักศึกษาบางคน และ คิดว่าเป็นความสงสัยหรือความสับสนของใครหลายๆคนด้วยเช่นกัน กับความหมายและขอบเขตของ ‘สุวรรณภูมิ’ (Suvarnabhumi) ที่ปัจจุบันนี้มีการใช้เป็นชื่อเรียกที่หมาย ถึงภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทั้งหมด แต่ในขณะที่หลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีที่มีในปัจจุบัน ยังไม่สามารถระบุได้ชัดเจน บทความนี้ต้องการที่จะชี้ให้เห็นถึงหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีที่ เกี่ยวข้องกับ ‘สุวรรณภูมิ’ ว่ามีความก้าวหน้าไปอย่างไร แล้วความหมายของ ‘สุวรรณภูมิ’ มีการเลื่อนไหลไปอย่างไร อันที่จริงแล้วในประเทศไทยมีผู้ศึกษาเรื่อง สุวรรณภูมิกันไว้มากมายทั้งทางตรงและทางอ้อม แต่ส่วนใหญ่จะเป็นการนำเสนอในบริบทที่เน้นประเทศไทยเป็นสำคัญ ซึ่งบทความนี้ต้องการจะทำความเข้าใจ ‘สุวรรณภูมิ’ ในเวทีวิชาการในระดับ ‘อาเซียน’ ว่าความหมายที่รับรู้และเข้าใจกันในประเทศไทยนั้นสอดคล้อง กับความเข้าใจในเวทีวิชาการของประชาคมอาเซียนหรือ ไม่อย่างไร

-