บทคัดย่อภาษาไทย

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

กิตติกรรมประกาศ

สารบัญตาราง

สารบัญภาพ

สารบัญภาพประกอบ

สารบัญแผนภูมิ

บทที่ 1 บทนำ

 - ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา

 - วัตถุประสงค์การศึกษา

 - ปัญหาการวิจัย

 - ขอบเขตของการศึกษา

 - ขั้นตอนของการศึกษา

 - นิยามศัพท์

บทที่ 2 ความหมายและประวัติของการใช้แก้ว

 - การเริ่มใช้แก้วในดินแดนต่างๆ

 - ประวัติของการใช้แก้วในดินแดนต่างๆของโลก

   - อียิปต์

   - โรมัน

   - อิสลาม

   - เปอร์เซีย

   - จีน

   - อินเดีย

   - เวียดนาม

   - อินโดนีเซีย

   - ไทย

 - ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับแก้ว

 - ชนิดของแก้ว

   - แก้วอ่อน หรือแก้วโซดา-ไลม์

   - แก้วคริสตัลหรือ แก้วตะกั่ว

   - แก้วบอรอซิลิเคต

 - ร่องรอยที่ปรากฏในเนื้อแก้ว

 - วัสดุที่ไม่หลอมเหลว

 - การเกิดฟองอากาศ

 - การเกิดรอยบนเนื้อแก้ว

 - รอยมลทินบนผิวแก้ว

 - เทคนิคการผลิตลูกปัด

 - การผลิตลูกปัดแบบสีเดียว

 - การผลิตลูกปัดแบบหลายสี

 - รูปทรงมาตรฐาน

 - รูปทรงพิเศษ

 - ลูกปัดที่มีลวดลายหรือมีหลายสี

 - สีของแก้ว

 - องค์ประกอบทางเคมีที่ส่งผลต่อคุณสมบัตของแก้ว

 - สรุป

บทที่ 3 แหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลายในประเทศไทยที่พบโบราณวัตถุประเภทแก้ว

 - ภาคเหนือ

 - ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

 - ภาคกลางและภาคตะวันออก

 - ภาคใต้

 - สรุป

บทที่ 4 โบราณวัตถุที่ทำจากแก้วในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

 - สูตรคำนวณสัดส่วนลูกปัด

 - ข้อมูลโบราณวัตถุประเภทแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ

   - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติภาคกลาง

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอู่ทอง จ.สุพรรณบุรี

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติราชบุรี จ.ราชบุรี

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเก่า จ.กาญจนบุรี

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติวังนารายณ์ จ.ลพบุรี

   - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอุบลราชธานี จ.อุบลราชธานี

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติขอนแก่น จ.ขอนแก่น

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง จ.อุดรธานี

     - พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมาย จ.นครราชสีมา

   - แหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว จ.ลพบุรี

   - แหล่งโบราณคดีบ้านโคกหม้อ จ.ลพบุรี

 - สรุปการวิเคราะห์ลูกปัดแก้วเบื้องต้น

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอู่ทอง จ.สุพรรณบุรี

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติราชบุรี จ.ราชบุรี

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเก่า จ.กาญจนบุรี

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติวังนารายณ์ จ.ลพบุรี

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอุบลราชธานี จ.อุบลราชธานี

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติขอนแก่น จ.ขอนแก่น

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง จ.อุดรธานี

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมาย จ.นครราชสีมา

   - ลูกปัดแก้วจากพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านโป่งมะนาว จ.ลพบุรี

   - ลูกปัดแก้วจากแหล่งโบราณคดีบ้านโคกหม้อ จ.ลพบุรี

 - สรุป

บทที่ 5 การวิเคราะห์ตัวอย่างแก้วที่พบในประเทศไทย

 - แหล่งโบราณคดีที่นำตัวอย่างลูกปัดแก้วมาวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์

 - โบราณวัตถุประเภทแก้วที่นำมาวิเคราะห์

 - ขั้นตอนการเตรียมตัวอย่าง

 - วิธีวิเคราะห์

 - หลักการทำงานทั่วไปของกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด

 - ลักษณะการใช้งาน SEM

 - ธาตุองค์ประกอบหลักของแก้วที่ทำการวิเคราะห์

 - ข้อสังเกตในการวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของแก้ว

 - ผลวิเคราะห์

   - แยกตามกลุ่มสี

   - แยกตามแหล่งโบราณคดี

 - ผลวิเคราะห์ชนิดของแก้ว

 - สรุป

บทที่ 6 สรุปและข้อเสนอแนะ

 - สรุปผลกการศึกษา

 - ข้อเสนอแนะ

บรรณานุกรม

ภาคผนวก ก

ภาคผนวก ข 

ประวัติผู้วิจัย

การศึกษาแก้วสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลายที่พบในภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงประเภทของวัตถุที่ทำจากแก้วในประเทศไทยสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ว่ามีแบบใดบ้าง เพื่อศึกษาเปรียบเทียบระหว่างแหล่งโบราณคดีในแต่ละพื้นที่ศึกษา โดยการศึกษาในครั้งนี้ได้นำตัวอย่างของลูกปัดแก้วไปศึกษาธาตุประกอบทางเคมีด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด เพื่อศึกษาเปรียบเทียบระหว่างแหล่งโบราณคดีทั้งในประเทศและนอกประเทศอีกด้วย

ผลการศึกษาพบว่าสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภาคกลางของประเทศไทยมีโบราณวัตถุที่ทำจากแก้วในรูปแบบของลูกปัด ซึ่งนิยมลูกปัดทรงกลมมาุกที่สุด ในขณะที่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นิยมลูกปัดทรงเกือบเป็นแผ่นแบบมากที่สุด โดยทั้งสองภาคพบลูกปัดหลากสีได้แก่ สีน้ำเงิน สีเขียว สีแดง สีส้ม และสีเหลือง

นอกจากนี้สมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ยังพบรูปแบบของลูกปัดที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะวัฒนธรรมบ้านเชียง นั่นคือลูกปัดทรง Truncated Bicone ขนาดใหญ่ และลูกปัดทรงกระบอกยาวคล้ายหลอด ซึ่งทั้ง 2 แบบ พบเฉพาะสีน้ำเงิน และสีเขียว

การศึกษาเปรียบเทียบธาตุประกอบทางเคมีระหว่างแหล่งโบราณคดี พบว่าแหล่งโบราณคดีในประเทศไทยทั้งภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความสัมพันธ์กับแหล่งโบราณคดีในประเทศอินเดีย และแหล่งโบราณคดีในประเทศเวียดนาม